Kapitaalgoederen in de openbare ruimte

Kapitaalgoederen in de openbare ruimte

Kapitaalgoederen
Tot de kapitaalgoederen in de openbare ruimte rekenen we de wegen, de civiele kunstwerken (bruggen, tunnels en viaducten), de openbare verlichting, de verkeersregelinstallaties, de riolering, het water, het groen en spelen. Voor het onderhoud van deze kapitaalgoederen begroten we in Nijmegen bij de programma’s Openbare ruimte en Bereikbaarheid in totaal circa € 33 miljoen per jaar. Onderhoud bestaat uit dagelijks onderhoud, groot onderhoud, technische vervanging en renovatie. De budgetten voor het onderhoud in de openbare ruimte zijn gedeeltelijk exploitatiebudgetten en gedeeltelijk investeringen.

Golf aan vervangingsinvesteringen komt eraan
We constateren dat er een golf aan vervangingsinvesteringen aan zit te komen. Om de behoefte in beeld te brengen, zijn we in 2021 gestart met het opstellen van een nota Kapitaalgoederen. We komen hierop terug in 2022.

Beleidskader

Beleidsnota ‘Geef ze de (openbare) ruimte'
Begin 2013 heeft de gemeenteraad de beleidsnota ‘Geef ze de (openbare) ruimte' vastgesteld. Deze beleidsnota bevat de kaders waarin we een antwoord geven op de maatschappelijke en economische ontwikkelingen: actief burgerschap, kostenbewustzijn, duurzaamheid en een terugtredende overheid. Voor de kapitaalgoederen zijn vooral de kostenbewustzijn en duurzaamheid van toepassing. Met gedifferentieerd en risicogestuurd beheer sturen we op het niveau waaraan de kapitaalgoederen minimaal moeten voldoen. Om meer differentiatie mogelijk te maken werken we met ‘wijkbudgetten’. Op die manier krijgen bewoners meer inspraak in het beheer en de inrichting van hun eigen woonomgeving. Risicogestuurd beheer is gericht op optimale inzet van onze middelen. Daarvoor moeten we keuzes maken. Dat doen we door bij elke onderhoudsmaatregel die we nemen, een afweging te maken tussen kosten, mogelijke risico’s en gewenste prestaties.

Integraal uitvoeringsprogramma openbare ruimte
Voor 2021 en verder hebben we een integraal uitvoeringsprogramma voor de openbare ruimte (UPOR) opgesteld. Dit in samenwerking tussen de programma’s Openbare Ruimte, Bereikbaarheid, Wonen en stedelijke ontwikkeling. De prioriteit ligt bij het aanpakken van beheeronderdelen met onderhoudsachterstanden. Daarnaast vinden we het heel belangrijk om in onderlinge afstemming tussen de programma’s de stad goed bereikbaar te houden en waar mogelijk kosten te besparen.

Areaalmutaties
De woningdichtheid van Nijmegen groeit de komende jaren en hierdoor verandert de openbare ruimte. We noemen dit areaaluitbreiding. Dit zorgt ook voor een veranderingen van de beheerkosten. Voor iedere woning die wordt opgeleverd, begroten we € 400 voor beheer. Voor 2021 is er in verband met areaaluitbreiding € 524.000 voor onderhoud als structureel extra budget opgenomen.

Wegen en civiele kunstwerken

Beleidskader
De beleidsnota ‘Geef ze de (openbare) ruimte’ is het kader voor het onderhoud van onze wegen en kunstwerken. Op dit moment maken we een inhaalslag op het onderhoud van een aantal asfaltwegen. We richten ons verder op rioleringswerkzaamheden, kostenbesparingen en de mogelijkheden om de bereikbaarheid van de stad te vergroten. We stemmen deze onderdelen daarbij zo goed mogelijk op elkaar af.

Beleidsrealisatie: asfaltwegen
In 2021 hebben we groot onderhoud gepleegd aan verschillende asfaltwegen in de stad. Op veel locaties is een nieuwe deklaag aangebracht. Zo is de rode deklaag van fietspad Campusbaan vervangen en het fietspad aan de parkzijde van de Kronenburgersingel. Ook is fietsstraat Laauwikstraat voorzien van een nieuwe rode deklaag. Daarnaast hebben we groot onderhoud gepleegd aan de Tarweweg, Heyendaalseweg (tussen Groesbeekseweg en Groenewoudseweg), Meijhorst 10e straat, Waterstraat en natuurlijk de Graafseweg. Ook is de spoorovergang in de Sionsweg vernieuwd en hebben we het ontbrekende stukje snelfietsroute over de Tweede Oude Heselaan het afgelopen jaar alsnog aangelegd.

Beleidsrealisatie: straten
In diverse straten hebben we het onderhoud integraal aangepakt. Hierbij is het versleten asfalt vervangen door gebakken klinkers. Daarbij hebben we gelijktijdig ook de riolering, het groen en/of de verlichting vervangen. Het gaat om de Plutostraat, Perzikstraat, Kastanjelaan, van Peltlaan (deels), Tijgerstraat (deels) en de Emmalaan. Deze projecten zijn nu afgerond of bijna afgerond. We zijn gestart met de voorbereiding van de Jerusalembuurt, waar we de komende jaren, als onderdeel van de integrale aanpak het asfalt vervangen door klinkers.

Beleidsrealisatie: verkeersregelinstallaties (vri’s)
In de afgelopen drie jaar is ongeveer 1/3 van het arsenaal vri’s vervangen door i-vri’s, intelligente vri’s.
In de komende jaren gaan we hiermee verder. Vri’s zijn in het verleden niet tijdig vervangen, de levensduur is opgerekt en dat brengt risico’s met zich mee.

Financiële realisatie
Het onderhoud van wegen en civiele kunstwerken begroten we in het programma Bereikbaarheid. In 2021 besteedden we circa € 6,9 miljoen aan wegonderhoud en € 1,8 miljoen aan civiele kunstwerken. Daarnaast besteedden we € 1,4 miljoen aan verkeersregelinstallaties en -voorzieningen.

Openbare verlichting

Beleidskader
Voor openbare verlichting baseren we ons op de beleidsnotitie 'Zicht op Nijmeegs licht'. We gaan door met de structurele vervanging per gebied van het oude kabelnet, sterk verouderde armaturen en bijbehorende masten. In totaal streven we ernaar om 8 à 10 kilometer kabelnet per jaar te vervangen. Bij het vervangen van armaturen plaatsen we LED-verlichting.

Beleidsrealisatie
In 2021 hebben we 4.213 armaturen vervangen door LED-verlichting en 11.306 meter kabel vervangen.
Er zijn 107 bovengrondse kabelstoringen opgelost, 309 storingen aan lampen en armaturen.
Het aantal herstelde schades aan masten bedroeg 112.

Financiële realisatie
In 2021 besteedden we circa € 2,7 miljoen aan openbare verlichting.

Infrastructuur voor de gemeentelijke watertaken

Beleidskader
Het Gemeentelijk Rioleringsplan Nijmegen (GRP) 2017-2023 is het beleidskader voor onze watertaken op het gebied van afvalwater, hemelwater, oppervlaktewater en grondwater. De hoofddoelen van onze wettelijke gemeentelijke watertaken zijn het beschermen van de volksgezondheid, bijdragen aan een leefbare woonomgeving en beschermen van het milieu. We streven naar doelmatig beheer en duurzame ontwikkeling van de infrastructuur voor onze watertaken.

Beleidsrealisatie: jaar van vervanging
Een indicator voor de kwaliteit van het riool is het jaar van vervanging. We streven, over meerdere jaren gerekend, naar een later jaar van vervanging. Op basis van uitgevoerde rioolinspecties en maatregelen is het gemiddelde jaar van vervanging in 2021 met 1 jaar gestegen ten opzichte van 2020.

Beleidsrealisatie: rioolvervanging
In 2021 hebben we in totaal 1,5 km riolering daadwerkelijk vervangen, ofwel als autonoom project ofwel door mee te liften met andere projecten, zoals de Graafseweg en Heijendaalseweg. De grootste vervanging van riolering heeft plaatsgevonden in het traject Antiloopstraat/Dasstraat/Vossenlaan (479 m) en in IJsbeerstraat/Bisonstraat (350 m).
Een aantal rioolvervangingen is niet uitgevoerd in 2021 in verband met de vertraagde uitvoering van het verwijderen van gietijzeren gasleidingen door Liander. Door corona heeft dit al in 2020 bij Liander vertraging opgelopen, maar ondervinden we de nasleep hiervan ook in 2021. Hierdoor konden wij niet al onze projecten uitvoeren. Ook in 2021 hebben we bij één rioolvervangingsproject een verder doorontwikkelde circulaire betonbuis toegepast, namelijk de geopolymeerbuis. Beide locaties gaan we de komende jaren monitoren. Ook is er een start gemaakt met de renovatie van gemaal Lent. Op basis van de uitgevoerde en beoordeelde inspecties zijn in 2021 onderhoudsplannen en vernieuwingsplannen opgesteld die momenteel worden uitgevoerd.

Financiële realisatie
De exploitatiebegroting voor de watertaken is onderdeel van het programma Openbare Ruimte. In 2021 besteedden wij € 9,9 miljoen aan aanleg, onderhoud, vernieuwing en planvorming van infrastructuur en voorzieningen voor de uitvoering van onze gemeentelijke watertaken. De lasten worden gedekt uit de rioolheffing. Sinds 2015 bekostigen we ook de kapitaallasten voor de uitbreidingsinvesteringen in de Waalsprong uit de rioolheffing.

Groen

Beleidskader
'De groene draad, kansen voor het Nijmeegse groen' (2007), 'Bosbeheervisie' (2000), handboek Stadsbomen (2008) en de 'Groenaanpakplannen' voor Lindenholt en Dukenburg vormen ons uitgangspunt. Met deze plannen hebben we kaders voor de ruimtelijke en ecologische kwaliteit van groen, natuur en landschap en letten we op de onderlinge samenhang binnen de hoofdgroenstructuur van de stad. De beleidsnota ‘Geef ze de (openbare) ruimte’ is ons kader voor het beheer en onderhoud van het openbaar groen.

Beleidsrealisatie
We hebben diverse activiteiten uitgevoerd ter verbetering van het openbaar groen:

We hebben een aantal belangrijke lanen en beplantingsvakken op het oude landgoed Dukenburg hersteld.
We hebben de eikenprocessierups meer ecologisch bestreden met een positief resultaat.
In de stadsdelen Dukenburg en Noord is het omvormen van gazon naar extensief gras uitgevoerd en op basis van ervaringen aangepast en verbeterd.
De bestrijdingsmethode waarbij wortels van de invasieve plantensoort Japanse Duizendknoop worden gezeefd en verwijderd, is succesvol en werd in 2021 uitgebreid met 20 locaties.

Daarnaast hebben we de houten beschoeiingen van de oevers in Lindenholt en Dukenburg op een vernieuwde en integrale wijze geïnspecteerd. Daarbij onderzochten we welke oevers natuurvriendelijk gemaakt kunnen worden. In Nijmegen Noord hebben we de eerste fase van het onderzoek naar het functioneren van de wadi’s afgerond. (Een wadi bergt regenwater en zuivert het, waarna het water infiltreert in de ondergrond) Dit leverde al veel inzichten op over het beheer, gebruik en de kwaliteit van onze wadi’s.

Financiële realisatie
In 2021 besteedden wij circa € 8,2 miljoen aan groenonderhoud.

Spelen

Beleidskader
De belangrijkste uitgangspunten voor spelen in de stad zijn:

Natuurlijk spelen. Dat betekent meer (speel)groen en minder toestellen. Bij nieuwe plekken of bij herinrichting onderzoeken we of de locatie als een natuurlijke (speel)plek kan worden aangelegd.
Speelplekken integreren we in de openbare ruimte. De uitdaging is om op een slimme manier gebruik te maken van de openbare ruimte waarin kinderen worden gestimuleerd om samen te spelen en ouderen elkaar kunnen ontmoeten.
Bewoners worden betrokken bij de in te richten speelruimtes. We laten bewoners zelf zoveel mogelijk verantwoordelijk zijn voor de inrichting en het onderhoud van speelruimtes.

Beleidsrealisatie
Het afgelopen jaar werkten we planmatig aan het onderhoud en hebben we speeltoestellen vervangen waar nodig. Daarbij hebben we de mogelijkheden toegepast van natuurlijk spelen en “samen spelen” (kinderen met en zonder beperking) in de openbare ruimte. In Zwanenveld hebben we een aantrekkelijk voetbalveldje aangelegd bij de basisschool. We hebben in 2021 een start gemaakt met het traject om groene sociale knooppunten te realiseren in de wijk Brakkenstein en in Hegdambroek. In 2022 geven we hier een vervolg aan.
In 2021 is een KWIEK beweegroute in Zwanenveld gerealiseerd. Ook is op het veld nabij het Montessori College een sportieve inrichting gerealiseerd die te gebruiken is voor de lessen bewegingsonderwijs en de bewoners.

Financiële realisatie
In 2021 besteedden we aan onderhoud aan recreatieve sportvoorzieningen, speeltuinen en speelplekken € 1,8 miljoen.