Wat hebben we dit jaar bereikt

We zien dat meer uitkeringsgerechtigden dan voorgaande jaren uitstromen naar werk.
Het jaar 2021 startte wederom met een lockdown vanwege de COVID-19 crisis, die ook in 2021 nog niet ten einde was. Dat bracht onzekere omstandigheden op de arbeidsmarkt met zich mee. Toch zagen we al in het voorjaar dat de economie aantrok en daarmee de vraag naar arbeid steeds verder toenam. Voor het eerst in tijden is het aantal openstaande vacatures in het najaar groter dan het aantal werkzoekenden op de arbeidsmarkt, een uitzonderlijke situatie. In Nijmegen zien we sinds maart ’21 het aantal bijstandsuitkeringen dalen. Op 1 januari 2021 ondersteunden we 7.386 inwoners met een uitkering ten opzichte van 6.915 inwoners op 1 januari 2022. De instroom in de uitkering was in 2021 lager dan in 2020 en de uitstroom hoger. Ook stroomden meer mensen uit naar werk: in 2021zijn in samenwerking met WerkBedrijf 887 uitkeringsgerechtigden uitgestroomd naar werk, ten opzichte van 627 in 2020. Dit is een trend die we landelijk en bij de benchmarkgemeenten ook terugzien.

We hebben onze dienstverlening aan de focusgroep jongeren geïntensiveerd, zoals vastgesteld in het regionaal arbeidsmarktbeleidsplan ‘Werk Voorop!’.
In de dienstverleningsovereenkomst met WerkBedrijf Rijk van Nijmegen zijn per gemeente lokale afspraken gemaakt. Hierdoor hebben we meer aandacht kunnen leggen op de focusgroepen, waaronder jongeren. Voor ruim 130 jongeren hebben we trajecten opgezet waarin zorg parallel loopt met de toeleiding naar werk. Daarnaast hebben alle jongeren met een bijstandsuitkering een vast contactpersoon bij de gemeente. Hierdoor worden lijntjes korter en kan sneller worden geschakeld tussen de jongere en verschillende professionals bij problemen of vragen.

We boden specifieke groepen uitkeringsgerechtigden een intensieve dienstverlening in de Aanvullende aanpak Werk & Inkomen.
Eind 2019 zijn wij begonnen met de uitvoering van de Aanvullende aanpak Werk & Inkomen. Dit is een tweejarig plan met een intensieve dienstverlening voor specifieke groepen (uitkeringsgerechtigden die al langere tijd een bijstandsuitkering ontvangen, jongeren en deelnemers van de Versnelling), met als doel meer mensen aan het werk te helpen. De coronacrisis belemmerde de uitvoering van het project, in 2021 zijn er ondanks de coronacrisis 38 deelnemers uitgestroomd door de Aanvullende aanpak, grotendeels naar werk.

We zetten de intensieve dienstverlening voort voor alle bijstandsgerechtigden in het project ‘Doe je mee’.
In dit project benaderen we in samenwerking met WerkBedrijf alle bijstandsgerechtigden met als doel persoonlijk contact en inzetten op de behoeften van mensen op de leefgebieden werk, participatie, activering, financiële situatie en gezondheid. Op basis hiervan bieden we een passend individueel vervolg aan binnen de (reguliere) dienstverlening. Hiermee bieden we uitkeringsgerechtigden die buiten beeld dreigden te raken extra aandacht en begeleiding. Dit project loopt door tot eind 2024 en wordt mogelijk gemaakt door aanvullende rijksmiddelen om de dienstverlening aan uitkeringsgerechtigden te intensiveren. We hebben in 2021 ruim 200 bijstandsgerechtigden gesproken.

We zijn gestart met het Regionaal Mobiliteitsteam Rijk van Nijmegen voor alle inwoners met een werk- of scholingsvraag.
Het Regionaal Mobiliteitsteam (RMT) heeft als doel om enerzijds werkloosheid te voorkomen of zo kort mogelijk te laten duren en anderzijds bedrijven te ondersteunen bij de van werk naar werk begeleiding van personeel en hen te voorzien van voldoende gekwalificeerd personeel. Het is een samenwerking van de Regionale Tafel Arbeidsmarkt, aangevuld met de SBB en CNV. We bieden kandidaten extra begeleiding bij het zoeken van werk en waar nodig loopbaanadvies, (om)scholing, scholing via praktijkleren in het mbo en hulp bij schulden. Vanaf de start in september zijn inmiddels 35 kandidaten geholpen.

We verbeter(d)en de toegang tot ons minimabeleid.
In het kader van lijn 1 uit de ‘Armoede Agenda Nijmegen 2020-2024’ werkten we door aan het realiseren van één (digitale) toegangspoort voor alle minimaregelingen. Per januari 2021 konden inwoners laagdrempelig, digitaal, het Busvoordeelabonnement aanvragen via dezelfde route als de Meedoenregeling. Inwoners met een bijstandsuitkering worden per januari 2022 herkend door het systeem. Hierdoor zorgen we ervoor dat inwoners met een bijstandsuitkering, die recht hebben op nagenoeg alle minimaregelingen binnen de gemeente Nijmegen, ze eenvoudig kunnen aanvragen zonder opnieuw gegevens aan te moeten leveren. Ook hebben we alle regelingen overzichtelijk ondergebracht op de website inkomensondersteuning.nijmegen.nl. Dit is een eerste stap naar het daadwerkelijk kunnen aanvragen van alle regelingen op één en dezelfde plek. Met ons pakket aan ondersteunende maatregelen zetten we erop in dat inwoners in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Vanwege de coronamaatregelen liepen de aanvragen voor de minimaregelingen wel wat terug. Dit was ook zo in 2020. We verwachten dat als alle coronamaatregelen in de toekomst weg vallen het gebruik ook weer zal toenemen. We zien in dit verband in toenemende mate dat een grotere groep inwoners moeite heeft met rondkomen en dat werk niet altijd de oplossing is.

We ondersteunden inwoners die moeite hadden met het betalen van hun vaste lasten als gevolg van de coronamaatregelen.
Hiervoor voerden we de Tijdelijke ondersteuning noodzakelijke kosten (TONK) uit. Dit is een regeling voor huishoudens die door het coronavirus in ernstige financiële problemen dreigden te komen. De regeling liep tot 1 oktober en in deze periode hebben 851 inwoners hier een beroep op gedaan. Tijdens de laatste maanden van 2021 hebben we een soortgelijke regeling lokaal voortgezet: inkomensondersteuning corona. Hier hebben 233 inwoners gebruik van gemaakt.

We zorgden voor adequate ondersteuning aan zelfstandig ondernemers in coronatijd.
Hiervoor voerden we ook in 2021 tot 1 oktober de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) uit. In totaal hebben 3.619 ondernemers een beroep gedaan op de Tozo. Daarnaast hebben we de ondersteuning aan zelfstandigen uitgebreid met onder andere de dienstverlening van Over Rood en het Leerwerkloket. Over Rood ondersteunt zelfstandigen bij een (door)start, schulden, administratieve achterstanden en bedrijfsbeëindiging. Het Leerwerkloket helpt inwoners met scholings- en loopbaanvragen. Vanaf 1 oktober kunnen ondernemers weer een beroep doen op het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz) met versoepelde voorwaarden. Hier hebben 93 ondernemers gebruik van gemaakt.

Het nalevingsbeleidsplan ‘Voorkomen is beter dan terugbetalen 2.0’ is vastgesteld.
Op 3 maart 2021 is het nalevingsbeleidsplan Voorkomen is beter dan terugbetalen 2.0 vastgesteld door de gemeenteraad. Met dit beleidsplan versterken we het huidige beleid op naleving en handhaving gericht op de Participatiewet. We leggen de nadruk op preventie, meer contact met de inwoner en maatwerk. We stimuleren naleving en voorkomen onrechtmatige verstrekking van uitkeringen.

We voorkwamen problemen met toeslagen door de pilot Toeslagencheck.
Medio 2020 zijn we gestart met de pilot Toeslagencheck, uitgevoerd door de Sociaal Raadslieden. Bij alle uitkeringsgerechtigden van wie de uitkering verandert, wordt het aanbod gedaan voor een adviesgesprek. Tot en met november 2021 hebben de Sociaal Raadslieden 260 inwoners gesproken. In meer dan 90% van de casussen is een aanpassing in de toeslagen nodig. De meeste mensen hadden recht op een hogere toeslag. Gezien de positieve resultaten van de Toeslagencheck is de formatie van de Sociaal Raadslieden structureel uitgebreid met 0,5 fte. Zo kunnen zij blijvend ondersteuning bieden aan inwoners met problemen of vragen op het gebied van werk, inkomen, armoede en/of schulden, onder andere door middel van de Toeslagencheck.

We verhoogden de Individuele studietoeslag van € 150,- naar € 300,-.
De individuele studietoeslag is een regeling voor studenten en scholieren van 18 jaar en ouder die vanwege een structurele medische beperking geen inkomsten uit arbeid (bijvoorbeeld uit een bijbaan) kunnen verwerven naast hun voltijd studie. Vooruitlopend op het besluit van het Rijk hebben wij besloten de individuele studietoeslag te verhogen. Hierdoor vergroten we de kans dat studenten met een medische beperking gaan en blijven studeren door het geven van een financiële ondersteuning.